Kıkırdak zedelenmesi nasıl tedavi edilir?

Kıkırdak zedelenmesi, eklemlerdeki kıkırdak dokusunun hasar görmesiyle ortaya çıkar ve genellikle diz, kalça, omuz gibi bölgelerde görülür. Tedavi, zedelenmenin şiddetine, yerine ve hastanın yaşına göre değişir. İşte kıkırdak zedelenmesi tedavi yöntemleri:

Bu yöntemler, hafif ve orta şiddetteki zedelenmelerde tercih edilir. Amaç, ağrıyı azaltmak, iltihabı kontrol altına almak ve iyileşmeyi desteklemektir.

• Dinlenme ve Aktivite Modifikasyonu: Zedelenen eklemin korunması için aktiviteler sınırlandırılır. Yüksek etkili sporlardan kaçınılır.
• Buz Uygulaması: Şişlik ve ağrıyı azaltmak için günde birkaç kez 15-20 dakika buz kompresi yapılır.
• İlaç Tedavisi: Ağrı kesiciler (örneğin, parasetamol) ve antienflamatuar ilaçlar (NSAİİ'ler) kullanılabilir.
• Fizik Tedavi: Eklem çevresindeki kasları güçlendirmek ve esnekliği artırmak için egzersiz programları uygulanır. Fizyoterapist eşliğinde yapılan hareketler, eklem stabilitesini iyileştirir.
• Kilo Kontrolü: Fazla kilolar, eklemlere binen yükü artırdığından, kilo vermek tedaviyi destekler.
• Destekleyici Cihazlar: Baston veya dizlik gibi araçlar, eklemi korumaya yardımcı olur.

Ciddi zedelenmelerde veya konservatif tedavilerin yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi müdahaleler gündeme gelir. Seçilen yöntem, zedelenmenin boyutuna ve hastanın durumuna bağlıdır.

• Artroskopik Temizlik: Küçük kesilerle eklem içi temizlik yapılır; gevşek kıkırdak parçaları çıkarılır.
• Kemik İliği Uyarımı (Mikrokırık): Kıkırdak altındaki kemikte küçük delikler açılarak, yeni kıkırdak benzeri doku oluşumu teşvik edilir.
• Kıkırdak Nakli (Osteokondral Greftleme): Sağlam kıkırdak dokusu, vücudun başka bir bölgesinden alınarak hasarlı alana nakledilir.
• Hücre Bazlı Tedaviler (Örneğin, MACI): Hastanın kendi kıkırdak hücreleri laboratuvar ortamında çoğaltılarak hasarlı bölgeye yerleştirilir.
• Eklem Protezi: İleri derecede hasar ve ağrı durumunda, eklemin tamamen değiştirilmesi gerekebilir (örneğin, diz veya kalça protezi).

Bazı hastalar, tedaviyi desteklemek için ek yöntemlerden faydalanabilir. Bunlar arasında:

• Besin Takviyeleri: Glukozamin ve kondroitin sülfat gibi takviyeler, kıkırdak sağlığını destekleyebilir, ancak etkinlikleri tartışmalıdır. Doktor önerisiyle kullanılmalıdır.
• Enjeksiyon Tedavileri: Hyaluronik asit enjeksiyonları (viskosuplemantasyon) eklem kayganlığını artırabilir; kortikosteroid enjeksiyonları ise iltihabı azaltabilir.
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Düzenli, düşük etkili egzersizler (yüzme, bisiklet) ve sağlıklı beslenme, genel eklem sağlığını korumaya yardımcı olur.

Kıkırdak zedelenmesi tedavisi kişiye özeldir; bu nedenle bir ortopedi uzmanına danışmak şarttır. Erken teşhis ve tedavi, ileride oluşabilecek daha ciddi eklem problemlerini önleyebilir. Tedavi sürecinde hastanın uyumu ve takip randevularına düzenli katılımı, başarı şansını artırır.